Przed sadzeniem czyli planowanie żywopłotu

Przed sadzeniem czyli planowanie żywopłotu

1. Wybór roślin

Zazwyczaj jest to pierwszy etap jaki towarzyszy projektowaniu żywopłotu. Na wstępie należy podjąć decyzję czy ma to być to żywopłot iglasty czy liściasty? W przypadku roślin liściastych do wyboru mamy ligustry, bukszpan, berberys, grab, ostrokrzew, tawułę, śnieguliczkę, wiąz itp. Jeżeli decydujemy się na żywopłot iglasty możemy wybierać spośród roślin takich jak cisy, żywotniki (czyli popularne tuje) , cyprysiki, a czasami jałowce lub świerki.
Drugim aspektem jest to czy ma być to żywopłot zimozielony? Jeżeli tak, to zdecydowana większość roślin liściastych nie będzie spełniała tego kryterium. W przypadku iglaków nie mamy już takiego problemu. Bierzmy zawsze pod uwagę, że odcień zieleni spośród różnych gatunków iglastych będzie się między sobą różnił. Najgłębszy odcień zieleni uzyskamy sadząc cisa o zielono wybarwionych igłach (np. Taxus x media) Ważnym jest, że cis przez całą zimę będzie miał piękny odcień zieleni, a latem da idealne tło dla innych roślin.

2. Stanowisko

Kiedy już zdecydujemy się na konkretny gatunek bądź odmianę, wówczas musimy się zastanowić czy w miejscu, w którym chcemy posadzić żywopłot, wybrana roślina będzie miała optymalne warunki wzrostu. W przypadku cisa najlepsze są stanowiska półcieniste lub o pełnym nasłonecznieniu. Jednak również stanowiska całkiem zacienione będą odpowiednie dla tej rośliny. Sadząc rośliny w miejscu całkowicie zacienionym musimy się liczyć z tym, że ich roczne przyrosty będą znacznie mniejsze, a igły bardziej wydłużone. W takich sytuacjach poleca się sadzić rośliny dobrze rozkrzewione o dużej bryle korzeniowej.

Gleba na jakiej mają rosnąć nasze rośliny również jest ważna. Warto zwrócić uwagę na jej parametry, gdyż nie wszystkie możemy zmienić. Jeżeli na naszym terenie znajduje się stagnująca (stojąca) woda, wówczas niewiele roślin będzie się w stanie tam utrzymać, chyba, że będzie to np. Cypryśnik błotny (Taxodium distichum) lub Olsza czarna (Alnus glutinosa).

Na inne parametry gleby można nieznacznie wpłynąć poprzez częściową wymianę wierzchniej warstwy podłoża przed przystąpieniem do sadzenia.

Jednakże warunki wodno-glebowe są bardzo ważnym czynnikiem, który może decydować o sukcesie naszego przedsięwzięcia, dlatego nie należy ich bagatelizować!

3. Odporność na choroby, szkodniki, mróz, uszkodzenia mechaniczne

Ważnym jest aby sadzone rośliny cechowała odporność na choroby i szkodniki. W przypadku roślin liściastych spektrum szkodników i chorób powodujących widoczne uszkodzenia jest bardzo duże. Jednym z poważniejszych zagrożeń jest holenderska choroba wiązów, która może prowadzić do całkowitej śmierci rośliny, lub mączniak prawdziwy, który atakuje wiązy. Podatny jest na niego między innymi popularny wiąz syberyjski odmiana turkiestańska potocznie nazywany wiązem turkiestanu. Innym poważnym zagrożeniem jest opieńkowa zgnilizna korzeni, która atakuje szczególnie często cyprysiki, występuje również na jałowcu, jodle, sośnie, świerku, żywotniku (czyli tuji), a spośród roślin liściastych na brzozie, buku, dębie i różaneczniku. Innym pospolicie występującym szkodnikiem jest misecznik cisowiec. Jak sama nazwa wskazuje, jest to typowy dla tego gatunku szkodnik. Jest on uciążliwy dla rośliny, ale nie powoduje jej obumarcia. Zwalczanie go jest możliwe i daje dobre rezultaty, kiedy konsekwentnie przestrzega się terminów agrotechnicznych.

Nie bez znaczenia jest też mrozoodporność. Dużą mrozoodpornością cechuje się cis pośredni w odmianie Hicksa. Również ta odmiana jest bezkonkurencyjna jeżeli chodzi o uszkodzenia mechaniczne powodowane przez zwierzęta np. psy, czy powstałe podczas koszenia. Cis wyjątkowo szybko się regeneruje nie pozostawiając śladów po uszkodzeniach mechanicznych.

4. Rozstawa

Sadząc żywopłot należy dobrze zaplanować rozstawę roślin. W ostatnich latach nastąpiła zmiana podejścia co do gęstości nasadzeń cisów. Jeszcze kilka lat temu uważano, że sadząc rośliny zbyt gęsto nie stworzymy im optymalnych warunków rozwoju. W przypadku innych roślin niż cisy najczęściej jest to słuszne założenie. Jednakże w związku z wymaganiami rynku założyliśmy serię doświadczeń oceniając jak gęsto można sadzić cisy na żywopłot. W rezultacie okazało się, ze rośliny w pojemniku mniejszym niż 5 litrów (C5), czyli 1/2/3 litry można sadzić do 6 sztuk na metr bieżący. Rośliny w pojemniku od C5 do C10 po 4szt/mb, w pojemniku C20 3szt/mb, C40-C60 po 2szt/mb. W przypadku posadzenia roślin w mniejszej rozstawie trzeba będzie zaczekać na efekt finalny o kilka lat dłużej.

5. Budżet

Sadząc żywopłot nie do końca zdajemy sobie sprawę z tego, z jakimi jest to związane kosztami. Dlatego dobrze jest dowiedzieć się jakie ceny obowiązują na wybrany przez nas asortyment, a następnie zaplanować ile jesteśmy w stanie przeznaczyć na ten cel pieniędzy. Przy ustalaniu budżetu uwzględnić należy nie tylko koszt roślin lecz także koszt przygotowania podłoża (zazwyczaj dobrze jest uzupełnić podłoże o torf lub inne mieszanki w miarę potrzeby), wsadzenie (chyba że będziemy to robić sami), czy planujemy linię nawadniającą (jeżeli tak, to uwzględnić koszty materiałów). Podczas planowania budżetu uwzględnijmy również koszty późniejszej pielęgnacji roślin. Większość żywopłotów należy przycinać, co można wykonać samodzielnie i daje to niesamowitą satysfakcję! Jednakże jeżeli wybierzemy roślinę wrażliwą na choroby lub szkodniki wówczas wliczyć powinniśmy też koszty wykonywania zabiegów ochrony roślin, a te są nie małe. Z doświadczenia wiemy, że w przypadku roślin półśrodki zazwyczaj się nie sprawdzają, dlatego lepiej urządzić mniejszy kawałek, ale w sposób docelowy niż porywać się na duże przedsięwzięcie i nie zrobić niczego porządnie i do końca.

Podsumowanie:

• wybierzmy rośliny na żywopłot zgodnie z naszymi preferencjami – uwzględniając jednocześnie warunki wodno-glebowe
• cis nadaje się na stanowiska o pełnym nasłonecznieniu , półcieniste, a nawet o całkowitym zacienieniu
• w pełnym cieniu sadzimy rośliny dobrze rozkrzewione o dużej bryle korzeniowej.
• cisy cechuje duża odporność na choroby, szkodniki, mróz i uszkodzenia mechaniczne
• cisy na żywopłot sadzimy w rozstawie 2,5szt/mb (25szt na 10m)

zaplanujmy budżet:

• koszt roślin
• przygotowanie podłoża
• wsadzenie (opcjonalnie)
• linia nawadniająca (opcjonalnie)